Online veiligheid is tegenwoordig geen onderwerp dat je kunt negeren. Steeds meer dagelijkse activiteiten verlopen digitaal, van bankzaken tot werk en sociale contacten. Dit maakt het belangrijk om te weten hoe je jezelf en je gegevens beschermt. Deze handleiding geeft een duidelijk overzicht van wat je kunt doen om veiliger online te zijn.

Basisbeveiliging: begin bij de fundamenten

Een goede digitale beveiliging begint bij een aantal eenvoudige maatregelen die verrassend veel effect hebben. Veel mensen gebruiken nog steeds hetzelfde wachtwoord voor meerdere accounts. Dat is begrijpelijk, maar het maakt je kwetsbaar. Als één account wordt gehackt, volgen de rest meestal snel. Het is beter om unieke wachtwoorden te gebruiken die bestaan uit een combinatie van woorden, cijfers en bijzondere tekens. Een wachtwoordmanager kan helpen om alles gestructureerd te bewaren zonder dat je alles hoeft te onthouden.

Tweefactorauthenticatie verdient ook aandacht. Hierbij log je niet alleen in met een wachtwoord, maar bevestig je je identiteit via een extra stap zoals een sms of een app. Dit maakt het voor criminelen veel lastiger om toegang te krijgen tot je accounts, zelfs als ze je wachtwoord weten. Daarnaast is het essentieel om software, apps en besturingssystemen regelmatig te updaten. Updates bevatten vaak beveiligingsverbeteringen die bekende zwakke plekken dichten. Tot slot is het belangrijk om phishing te herkennen. Criminelen worden steeds slimmer en sturen geloofwaardige e-mails die lijken te komen van banken of bezorgdiensten. Wees dus alert op verdachte links of verzoeken om persoonlijke gegevens.

Netwerk en verbindingen: veilig online gaan

Veel digitale risico’s ontstaan niet door onveilige websites maar door onveilige verbindingen. Openbare wifi-netwerken zijn een bekend voorbeeld. Ze worden veel gebruikt in cafés, hotels en treinen maar zijn bijna nooit goed beveiligd. Criminelen kunnen dataverkeer onderscheppen en zo gevoelige informatie lezen zoals inloggegevens of berichten. Daarom is het verstandig om op openbare netwerken nooit in te loggen bij belangrijke accounts of financiële diensten.

Als je toch online moet op een plek waar de verbinding niet betrouwbaar is, kun je een VPN gebruiken. Hiermee wordt je internetverkeer versleuteld zodat anderen je gegevens niet kunnen inzien. Ook thuis blijft netwerkbeveiliging belangrijk. Veel mensen laten het standaardwachtwoord van hun router staan en dat maakt het kwetsbaar. Het instellen van een eigen veilig wachtwoord en het aanzetten van automatische updates van de router verkleint het risico aanzienlijk.

Privacy en bewust online gedrag

Een groot deel van online veiligheid gaat niet over techniek maar over bewust handelen. Alles wat je online deelt kan worden opgeslagen, doorverkocht of gevonden via zoekmachines. Dit betekent dat je zorgvuldig moet nadenken over welke gegevens je deelt op sociale media en met welke apps je je gegevens deelt. Controleer bijvoorbeeld regelmatig de privacyinstellingen van sociale platforms. Vaak staan deze standaard veel opener dan je zou willen.

Ook is het goed om stil te staan bij je digitale voetafdruk. Denk aan foto’s die je plaatst, accounts die je allang niet meer gebruikt of apparaten die je verkoopt zonder ze volledig te wissen. Door je bewust te worden van wat je online achterlaat, kun je beter bepalen welke informatie veilig is om te delen en welke beter privé kan blijven.

Digitale weerbaarheid en omgaan met incidenten

Zelfs met goede voorzorgsmaatregelen kan er iets misgaan. Daarom is het belangrijk om te weten welke stappen je moet zetten als je slachtoffer wordt van een digitale aanval. Wanneer je vermoedt dat een account is gehackt, moet je direct het wachtwoord veranderen en tweefactorauthenticatie inschakelen. Meld phishing en fraude bij instanties zoals de Fraudehelpdesk. Bij financiële schade is het verstandig om zo snel mogelijk contact op te nemen met je bank. Ook regelmatige back-ups kunnen veel problemen voorkomen. Als je computer besmet raakt met malware of niet meer wil opstarten, kun je met een recente back-up altijd terug naar een veilige versie.

Door te investeren in digitale weerbaarheid verklein je niet alleen het risico op problemen maar vergroot je ook je vertrouwen in het dagelijks gebruik van internet.